مشورت در آيات و روايات

مشورت به معناي رأي خواستن و تدبير خواستن است.

اهميت شورا و مشورت در دين اسلام از آنجا روشن مي‌شود که يکي از سوره‌هاي قرآن به اين نام نازل شده است.

قرآن علاوه بر اينکه انجام کارها با مشورت را يکي از نشانه هاي اصلي ايمان مي‌شمارد، آن را در رديف اعمالي چون نماز، زکات و انفاق قرار مي دهد: «و کساني ‌که دعوت پروردگارشان را پذيرفتند، نماز را برپا داشتند و کارهايشان را با مشورت يکديگر انجام دادند و از آنچه روزي آنها کرديم‌، انفاق نمودند.» (شوري-38)

انبيا و امامان نيز که انسان‌هايي کامل هستند، از مشورت بي نياز نبوده‌اند، چنانکه قرآن كريم مسئله مشورت را مهم دانسته و آن را به صورت يک فرمان الهي بيان کرده است .

در آيه 159 سوره آل عمران خطاب به پيامبر مي فرمايد : « در کارها با آنان مشورت کن »

بديهي است پيامبر( ص) از عقل كامل بهره داشت ، درعين حال با افراد صاحب نظر مشورت مي کرد و بدين طريق از نيروي فکر و انديشه آنها استفاده مي برد . آن حضرت براي رأي مردم ، ارزش قائل بود و اگر خود نظر ديگري داشت ، نظر اكثريت را مي پذيرفت .

رسول خدا (ص ) در گفتار و عمل ، فرهنگ مشورت را در جامعه گسترش داد و روح هم انديشي را در جامعه آن روز نهادينه ساخت .

بر طبق دستور صريح خداوند در قرآن و سنت پيامبر، حضرت علي(ع) در باب نيازمندي انسان به مشورت خودش را از آن مبرا نمي‌دانست و در تصميمات مهم نظير جنگ‌ها با فرماندهان و سران سپاهش به مشورت مي‌نشست و همواره تاکيد مي ورزيد که هر شخص دورانديشي بايد به کسي که از نظر درجه برتر از اوست مراجعه کند؛ زيرا فضيلت هيچ کس کامل نيست و به شخص خاصي هم اختصاص ندارد.

خداوند به رسول گرامي خود به صراحت فرمان مي دهد که: «با مردم خود مشورت کن و از آنان نظر بخواه ! » (سوره آل عمران، آيه 159)

و يا در جايي ديگر درباره صفات بندگان پاک خداوند مي فرمايد: « و آنان که دستور خدا را اطاعت مي کنند و نماز را به پا مي دارند و در حفظ دين و دنياي خود از شرّ فتنه کفار، کارشان را به مشورت با يکديگر انجام مي دهند» (سوره شوري، آيه 38)

در جايي حضرت علي(ع) مي فرمايد: «مشورت کردن، عين هدايت است». (نهج البلاغه، تصحيح: فيض الاسلام، ص 1181) البته بايد به شرايط کسي که از او راهنمايي خواسته مي شود دقت کرد.

امام صادق (عليه السلام) فرمودند: کسي که نصيحت کننده اي از باطن و بازدارنده اي از درون و همنشيني راهنما نداشته باشد، دشمن را بر خود چيره کرده است.

امام هادي (عليه السلام) از پدرانش (عليهم السلام) نقل فرموده است که حضرت علي(ع) فرمودند: کسي که به رأي و فکر خود اکتفا کند، خود را به خطر افکنده است.

برای مشاهده کامل متن، روی ادامه مطلب کلیک کنید!!!